15 Temmuz 2016 tarihindeki darbe teşebbüsü sonrasında 21 Temmuz 2016 tarihinden itibaren 90 gün süreyle ülkemiz genelinde ilan edilen Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında çıkarılan kanun hükmünde kararnamelerle Fettullahçı Terör Örgütü (FETÖ/PDY) ile ilişkili olan kurum ve kuruluşlar kapatılarak bunların her türlü taşınır ve taşınmazları, mal varlığı, alacak ve hakları, belge ve evrakı Vakıflar Genel Müdürlüğü ile Hazine’ye devredilmişti. Yine OHAL kapsamında çıkarılan kanun hükmünde kararnameler ile FETÖ/PDY ile ilişkili olması sebebiyle kapatılan kurum ve kuruluşlardan hak ve alacağı olan kişilerin Hazine’den hiçbir şekilde bir hak ve talepte bulunamayacağı da düzenlenmişti.

Gelinen aşamada 17 Ağustos 2016 tarih ve 29804 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 670 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan kurum ve kuruluşlardan hak ve alacağı olan kişilerin (Alacaklılar) alacaklarının ödenmesini talep hakkı doğmuştur.

KHK ile kapatılan kurum ve kuruluşlardan vakıflar yönünden Vakıflar Genel Müdürlüğü; diğerleri yönünden ise Maliye Bakanlığı (bundan sonra her ikisi birlikte “ilgili İdare” olarak geçecektir.) bu kurum ve kuruluşların borç ve yükümlülüklerini tespit etmek ve aynı zamanda bu işlemleri yapmak amacıyla usul ve esasları belirlemekle yetkilendirilmiştir.

KHK’daki düzenlemelere göre; Alacaklılar’ın KHK’nın yürürlüğe girdiği 17 Ağustos 2016 tarihinden itibaren 60 gün içerisinde İlgili İdare’ye hak ve alacağının varlığını gösterir defter, kayıt ve belgeler ile başvuruda bulunması gerekmektedir. 60 günlük süre KHK’da hak düşürücü süre olarak düzenlenmiş olup, bu sürenin geçmesinden sonra yapılacak başvurular geçerli kabul edilmeyecektir.

Yapılan başvuru sonrasında İlgili İdare tarafından Alacaklılar’a ödeme yapılması belirli şartlara bağlanmıştır. Buna göre;

  • Alacaklılar’ın alacak miktarlarının kapatılan kurum ve kuruluşların devralınan varlıklarının değerini hiçbir şekilde geçmemesi,
  • Ek mali külfet getirmemesi,
  • Kefaletten doğmaması,
  • Alacaklılar’ın FETÖ/PDY’ye aidiyeti, iltisakı veya irtibatı olmayan kişiler olması ve alacağın da gerçek mal veya hizmet ilişkisine dayanması gerekmektedir.

Yukarıda belirtilen şartları haiz Alacaklılar’a ödeme, İlgili İdare tarafından alacaklar arasında yapılacak sıralamaya ve uygun takvime göre yapılacaktır.

KHK’da kapatılan kurum ve kuruluşun borçları yani Alacaklılar’ın alacaklarında sıralamanın ne şekilde yapılacağına yönelik düzenleme de getirilmiştir. Buna göre alacaklar aşağıda belirtilen esaslar dahlinde sıraya konulacaktır:

  • Mal varlığının aynından doğan vergi borçları,
  • Rehinli alacaklar,
  • Çalışanların sigorta primleri,
  • Kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, fon kesintisi pay gibi borçlar,
  • Enerji, iletişim ve su kullanım borçları,
  • Çeşidine bakılmaksızın 500TL’yi geçmeyen borçlar,
  • Diğer borçlar

KHK’da açık olmayan nokta ise uygun takvimin belirlenme esaslarıdır. Bu noktada ise KHK ile kendilerine verilen uygulama usul ve esasları belirleme yetkisi dahilinde İlgili İdare tarafından ilerleyen günlerde gerek uygun takvimin ne şekilde belirleneceğine ve gerekse diğer hususlara yönelik KHK’nın uygulama usul ve esaslarının yayınlanacağı kanaatindeyiz.

KHK’da öngörülen hak düşürücü süre de dikkate alınarak kapatılan kurum ve kuruluşlardan hak ve alacağı olan kişilerin başvuru ve devamındaki takip sürecini sağlıklı yürütebilmeleri açısından yüksek kalitede hukuk hizmeti almalarında fayda bulunmaktadır.